Gemiddeld 38 procent minder verkeersongevallen na invoering van trajectcontroles op gemeentewegen in Limburg

Op gemeentewegen in Limburg waar trajectcontroles worden ingevoerd daalt het aantal verkeersongevallen met gemiddeld 38 procent meer t.o.v. vergelijkbare wegen. Dat blijkt uit een studie van UHasselt binnen de leerstoel ‘datagedreven beleid’ die onderzoekt hoe gemeentebesturen beleidskeuzes kunnen ondersteunen op basis van objectieve data.

De onderzoekers analyseerden hiervoor ongevallencijfers over een periode van 6 jaar op 55 gemeentewegen met trajectcontroles en vergeleken deze met wegen van dezelfde aard zonder trajectcontrole.

Het is voor het eerst dat op dergelijke wetenschappelijk onderbouwde manier de impact van gemeentelijke trajectcontroles op verkeersongevallen is onderzocht.

Dit onderzoek gebeurde binnen de leerstoel ‘datagedreven beleid’ van het Universiteitsfonds UHasselt dat gefinancierd wordt door Nuhma. UHasselt zorgt daarbij voor de wetenschappelijke expertise voor wat betreft de analysemethodes en de berekeningen, en voor de interpretatie en controle van de bevindingen. s-Lim ondersteunt als intergemeentelijke samenwerking dan weer lokale besturen in verschillende facetten van datagedreven beleid, en staat in voor de data en de captatie van relevante vraagstukken waar met data een antwoord wordt op gezocht.

Deze leerstoel wil gemeentebesturen helpen om beleidsbeslissingen te ondersteunen met datagedreven analyses. Voor de diepgaande data-analyses maakten de onderzoekers gebruik van verschillende databronnen: verkeersongevallen voor de periode 2018-2023 van de Federale Politie, het Vlaamse wegenregister voor kenmerken van wegen en een zelf samengestelde dataset over de gemeentelijke trajectcontroles.

“De centrale vraag die we ons stelden was of en in welke mate de invoering van gemeentelijke trajectcontroles in Limburg een impact heeft op het aantal en de ernstgraad van verkeersongevallen. Uit onze analyses blijkt dat de invoering van deze trajectcontroles heeft geleid tot een gemiddelde daling van het aantal verkeersongevallen met 38% meer t.o.v. de evolutie op vergelijkbare wegen. Wat betreft de impact van de invoering van trajectcontroles op de ernstgraad van verkeersongevallen vinden we echter geen statistisch significante effecten”, zegt prof. dr. Wim Marneffe (rechts op de foto).

Uitgebreide data-analyse

“Belangrijk hierbij is dat we in onze data-analyses niet enkel keken naar de ongevallencijfers op gemeentewegen voor en na de installatie van een trajectcontrole. Want dan negeer je mogelijke algemene evoluties in ongevallencijfers die zich voordoen op alle wegen, bijvoorbeeld omdat bestuurders in het algemeen voorzichtiger werden in het verkeer of omdat auto’s slimmer zijn geworden. Wij hebben dus gekeken naar de evolutie in het aantal verkeersongevallen op wegen voor en na de introductie van een trajectcontrole, rekening houdend met de evolutie van het aantal ongevallen op wegen zonder trajectcontrole”, zegt dr. Tom Vandersteegen (links op de foto).

Hiervoor vergeleken de onderzoekers de Limburgse gemeentewegen met geïnstalleerde trajectcontroles met gelijkaardige gemeentewegen zonder trajectcontroles. “Wegen met o.a. een vergelijkbare lengte, wegmorfologie en aantal ongevallen in het begin van de observatieperiode. Op die manier konden we een correcte analyse maken en de impact van trajectcontroles op ongevallencijfers afzonderen”, zegt Tom Vandersteegen.

Leerstoel voor datagedreven beleid

“Voor alle duidelijkheid, als een gemeentebestuur moet beslissen om al dan niet een trajectcontrole op een gemeenteweg te installeren, zouden zij rekening moeten houden met verschillende aspecten. Veel meer dan enkel de impact van een trajectcontrole op de ongevallencijfers, maar bijvoorbeeld ook met de investeringscomponent, eventuele privacy issues of de perceptie over verkeersveiligheid. De resultaten uit dit onderzoek zijn dus slechts één van de vele elementen waarop men hun keuze kan bepalen”, zeggen de onderzoekers.

“’Wat dit onderzoek ons ook leert, is dat inzichten uit data enkel impact kunnen hebben als er voldoende relevante data rond een specifiek topic beschikbaar is. Voor dit onderzoek moest bijvoorbeeld een cruciale dataset, namelijk de installatiedatum en coördinaten van de trajectcontroles, nog apart samengesteld worden. Je stelt dus vast dat het beschikken over eigen, historische data erg belangrijk is. Hoe concreter het vraagstuk, hoe gerichter we vervolgens de nodige data bij elkaar kunnen brengen, om zo het relevante inzicht voor het lokaal beleid te creëren. Zo hebben ze een objectief puzzelstuk in handen bij het nemen van een beslissing”, zegt Jan Neyens, algemeen directeur van s-Lim.